بررسی سازه‌های مؤثر بر حذف و تعیین تابع توزیع بقاء در گاوهای هلشتاین ایران

زمینه مطالعاتی: طول عمر تولیدی و ماندگاری گاوهای شیری در گله، از مهمترین موضوعات در پرورش گاو شیری می‌باشد که اخیراً مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد. هدف: در این مطالعه، از رکوردهای طول عمر و حذف گاوهای هلشتاین ایران برای بررسی دلایل حذف و سازه‌های مؤثر بر آن و نیز تعیین تابع توزیع بقاء استفاده شد. روش کار: داده‌های 971428 رأس گاو هلشتاین مربوط به 3872 گله که توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور طی سال‌های 1375 تا 1392 جمع‌آوری شده بود، استفاده گردید. برای بررسی سازه‌های مؤثر بر حذف (فصل زایش، سن هنگام اولین زایش، شکم زایش، مرحله شیردهی و تولید شیر) از رگرسیون لجیستیک و برای تعیین تابع توزیع بقاء از معادله کاپلان - میر استفاده شد. داده‌ها با استفاده از رویه‌های lifetest و logistic نرم‌افزار SAS نسخه 2/9 و R بسته survival تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد که ناهنجاری‌های تولید مثلی شایع‌ترین دلیل حذف گاوهای هلشتاین (61/23 درصد) بود. سازه‌های مورد بررسی در این مطالعه تأثیر معنی‌داری بر خطر حذف گاوهای هلشتاین داشتند (01/0>P). با افزایش شکم و سن هنگام اولین زایش و با کاهش تولید شیر، خطر حذف افزایش یافت. برآوردهای به دست آمده از تابع توزیع بقای کاپلان - میر نشان داد که تا روز 1305 از طول عمر حدود 25 درصد از گاوهای هلشتاین مورد بررسی از گله‌ها حذف شدند. همچنین 50 و 75 درصد از گاوها به ترتیب دارای طول عمر 2068 و 2942 روز بودند. نتیجه‌گیری نهایی: با توجه به نرخ بالای حذف در گله‌های کشور، به منظور افزایش طول عمر و بقای گاوهای هلشتاین لازم است که شرایط محیطی و مدیریتی گله‌ها بهبود یافته و نسبت به کنترل سازه‌های مؤثر بر حذف، پیشگیری و درمان بیماری‌ها اقدام شود. همچنین طراحی برنامه­های انتخاب در گاو­های شیری بر اساس صفات مربوط به سلامتی، باروری و ورم پستان توصیه می‌شود.